POTS Posturaal orthostatisch tachycardiesyndroom (POTS) is een vorm van dysautonomie (vegetatieve stoornis). Dit is een aandoening waarbij je bij de overgang van een liggende positie naar een staande positie toe een abnormaal grote toename van de hartslagfrequentie (tachycardie) hebt.
Wat gebeurt er bij POTS
Door de zwaartekracht krijg je meer bloed in je onderste lichaamshelft. Bij een gezond persoon worden dan door je lichaam verschillende zenuwsystemen geactiveerd om ervoor te zorgen dat er voldoende bloed naar de hersenen gaat. Eén van die reacties is het produceren van hormonen, die onder meer zorgen voor een kleine toename in hartslag. Dit leidt dan tot een betere bloedstroom naar je hart en je hersenen. Zodra je hersenen dan voldoende bloed en zuurstof hebben ontvangen komen deze zenuwstelselreacties weer in een normale uitgangsstatus.
Maar bij mensen met POTS, reageren de bloedvaten niet voldoende op dit signaal. Hierdoor hoopt het bloed zich op in de onderste lichaamshelft. En gaat er dan onvoldoende bloed naar je hersenen, waardoor klachten ontstaan en de hartslag verder toeneemt.
Klachten door POTS
Hierdoor kan je klachten krijgen als duizeligheid, licht in het hoofd zijn, moeite hebben met nadenken, wazig zicht ervaren of een gevoel van slapte of flauwvallen hebben. Dit kan dan weer angst, paniek en hyperventilatie uitlokken.
Andere klachten die vaak bij POTS voorkomen zijn onder andere misselijkheid, prikkelbaredarmsyndroom, slapeloosheid, chronische hoofdpijn en fibromyalgie. Klachten die vaak ook voorkomen bij chronische hyperventilatie.
POTS is een syndroom, wat inhoudt dat er meerdere symptomen zijn die samen voorkomen. Je autonome zenuwstelsel geeft geen goede aanwijzingen en hierdoor zijn er symptomen van alle systemen die hierdoor aangedreven worden. Niet alleen je hartslag en bloeddruk kunnen ontregeld worden bij mensen met POTS, maar onder andere ook het verteringsstelsel en je temperatuurregeling.
De klachten die je door POTS kunt ervaren kunnen elke dag anders zijn, het soort klacht(en) maar ook de intensiteit verschillen per dag. Je klachten worden vaak versterkt door stress en na inspanning.
De klachten lijken op een angststoornis of depressie, deze aandoeningen kunnen samen voorkomen met POTS. Veel mensen worden om die reden naar een psycholoog gestuurd in plaats van een cardioloog. Het lijkt er echter op dat de angststoornis of depressie veroorzaakt wordt door POTS en niet andersom. Al lijken de klachten wel te versterken door stress.
Symptomen POTS
De meest voorkomende symptomen bij POTS zijn
- Ontregelde bloeddruk; lage bloeddruk of juist hoge bloeddruk
- Hartkloppingen
- Duizeligheid en (bijna) flauwvallen
- (Ernstige) vermoeidheid
- Kortademigheid
- Pijn op de borst
- Brain-fog; een wazig gevoel in het hoofd, wat ook concentratieproblemen kan geven
- Inspanningsintolerantie
- Trillen
- Spierzwakte
- Pijn; in ledematen, onderrug, nek/schouder
- Moeite met slikken en keelklachten
- Restlessleg syndroom
- Overmatig veel, of juist heel weinig zweten
- Blozen
- Koud hebben, koude rillingen
- Problematiek van het maag-darm systeem; diarree, misselijk, constipatie, overgeven, opgeblazen gevoel, buikpijn
- Snel een vol gevoel hebben bij weinig eten
- Verstoring van de slaapcyclus; moeite met in slaap komen en veel wakker worden ’s nachts
- Hoofdpijn/Migraine
- Angst en paniekaanvallen
- Overgevoeligheid; voor licht, geluid, warmte
- Hyperventilatie
Oorzaak
Over de oorzaak van POTS is nog niet veel bekend. Het syndroom begint vaak na een infectie, operatie of na de zwangerschap. Veel mensen krijgen POTS na een covid besmetting en bij post-covid. Ook wordt POTS vaak gezien in combinatie bij mensen met een chronische (genetische) aandoening, bij hen is POTS vermoedelijk een secundaire aandoening. Het risico op POTS lijkt groter als de aandoening in de familie voorkomt.
De diagnose wordt gesteld als bij volwassenen er een toename in hartslag is van meer dan 30 slagen per minuut binnen 10 minuten na het opstaan, waarbij je bloeddruk niet of nauwelijks daalt. Daarnaast moet er ook sprake zijn bovengenoemde klachten.
POTS en post/long-covid
Na een besmetting van covid en bij post-covid of long-covid krijgen veel mensen last van POTS. Het lijkt erop dat het virus hier de oorzaak van is. Dit gaat vaak samen met andere vermoeidheidsklachten. Ook hierbij kan de hyperventilatie de klachten versterken omdat veel mensen na covid hyperventilatie krijgen. Lees hier meer over long covid en hyperventilatie
POTS en hyperventilatie
Als jij bij het staan een flinke toename van je hartslag ervaart en klachten krijgt zoals duizeligheid dan levert dat natuurlijk stress op. Angst voor flauwvallen en de lichamelijke klachten. Hierdoor kan je al gespannen worden als je moet gaan staan of wandelen.
Als wij angstig zijn of ergens tegenop zien dan maakt ons lichaam stresshormonen aan die ervoor zorgen dat we sneller gaan ademen. Maar ook dat we onze spieren aanspannen. Dit kan dus je pots-klachten versterken. Maar ook kan je hierdoor paniekaanvallen en angst krijgen.
Belangrijk is het dus om te leren hoe je rustig kan blijven ademen maar ook je spieren leert ontspannen. Want gespannen spieren zorgen ook voor een verstoring in je doorbloeding en deze klachten. Zo kan je dus in een vicieuze cirkel terecht komen.
Een fijn artikel. Ik zit vast in deze cirkel. Komen de benauwdheidsklachten door de pots of komen de benauwdheidsklachten door de angst voor de pots?
Vaak neemt een huisarts dit wat minder serieus, de symptomen die erbij horen heb ik allemaal.
Bij mij word het altyd afgeschoven op hyperventilatie, maar verder onderzoek is nooit nodig.
Mensen die hier nooit van gehoord hebben komen nooit achter wat ze echt mankeren helaas. De symptomen bij pots zijn hetzelfde als bij chronische hyperventilatie, en toch zit er wel degelijk verschil in als ze pots gaan onderzoeken.