Paniek, paniekaanval door de hyperventilatie

Paniek, paniekaanval door de hyperventilatie. Hoe ontstaat paniek gevoelens en paniekaanvallen en wat kan je eraan doen?

Paniek ontstaat vaak voor je gevoel uit het niets, het overvalt je. En het is heel beangstigend en naar als je er last van hebt. Hier heb ik wat uitleg voor je over paniek en onderop kan je de opname bekijken van een online workshop die ik gaf over “grip op je paniek”. In deze online workshop deelde ik veel herkenbare voorbeelden en tips met je.

Paniekaanval, wat is het?

Een paniekaanval, niet iedereen heeft ze maar het komt samen met hyperventilatie wel vaak voor. Iedereen die ze heeft ervaart het anders en zijn de klachten en symptomen ook heel anders. Het woordenboek zegt dit erover:

Een paniekaanval is een uiting van intense angst die meestal plotseling begint en niet erg lang duurt (doorgaans enkele minuten tot een half uur). De symptomen zijn onder andere beven, sterk zweten, pijn in de borst, hartkloppingen, duizeligheid, misselijkheid, een tintelend gevoel (meestal in handen, benen of gezicht), benauwdheid en hyperventilatie. Verder treden mogelijk sterke vecht- of vluchtreacties en depersonalisatie op. Een paniekaanval gaat vaak gepaard met de angst om flauw te vallen of dood te gaan.

Paniek en hyperventilatie | Angst voor de angst

Tijdens een paniekaanval kan men denken dat zij gaan flauwvallen en creëren daar dan angst voor (angst voor het flauwvallen). Dit is vrijwel altijd ongegronde angst, omdat voor flauwvallen een lage bloeddruk nodig is, terwijl bij een paniekaanval de bloeddruk omhoog gaat en flauwvallen dan bijna onmogelijk is. Uitzonderingen uiteraard daargelaten, omdat men bijvoorbeeld niet heeft ontbeten en een paniekaanval krijgt met als gevolg een flauwte.

Kenmerkend bij paniek (en dus ook bij een paniekaanval) is je denkwijze. Omdat het brein ‘gevaar’ signaleert (en dat is bij een paniekaanval meestal verondersteld gevaar), probeert het brein een oplossing te zoeken voor het gevaar. Kenmerkend aan deze ‘paniekdenkwijze’ is dat die denkwijze vaak niet wordt gekenmerkt door verstandelijke oplossingen, maar meer door onlogische, emotionele geladen gedachten. Dikwijls worden deze gedachten na de paniekaanval als vreemd en opvallend beschouwd.

Hyperventilatie en Paniek | Uit het niets overvalt het je

Bijna bij iedereen komt het uit het niets BAM en de paniek overspoelt je. En heel soms voel je hem aankomen.

Ik vergelijk het graag met een golf. Ken je dat dat je op het strand staat met je voeten in het water net aan de waterrand. De ene golf bereikt je voeten net niet, de ene een beetje en dan opeens is er die grote die best hoog komt en je weg wilt springen want anders wordt je broek nat.

Soms kan je je heel gespannen, nerveus of angstig voelen maar die echte paniek is er niet en komt ook niet altijd (gelukkig).

Waardoor ontstaat paniek bij jou?

Heb jij inzicht wanneer de paniek komt of juist wegblijft? Of heb je helemaal geen last (meer) van paniekaanvallen? En wat is de invloed van je ademhaling hierop, wat merk je daaraan? Een dagboek bij houden kan je heel goed helpen om inzicht te krijgen en patronen te herkennen in je gevoel en klachten.

Ik vind het namelijk heel belangrijk en wil daarom dat je belangrijke punten noteert zodat je inzicht krijgt in je klachten en oorzaken/triggers. Als je patronen herkent dan kan je namelijk dingen veranderen. En dit geldt niet alleen voor paniekaanvallen maar ook voor andere klachten!

Denk bijvoorbeeld aan:

Wat gebeurt er nou voor en tijdens zo’n paniekaanval?

Door de stress maakt je lichaam een stresshormoon (onder andere adrenaline) aan. Je lichaam bereidt zich voor om snel te reageren op een mogelijk gevaar, en dat gevaar bestaat bijna altijd alleen maar in je hoofd. Het niet kunnen vluchten in de kassarij bijvoorbeeld.

  • Je hart gaat sneller kloppen
  • Je gaat sneller ademen
  • Een gejaagd gevoel hebben vaak met de neiging om te willen vluchten
  • Je kunt een licht gevoel in het hoofd krijgen met het gevoel dat je flauwvalt of de controle verliest
  • Benauwd gevoel ervaren
  • Je kunt ook opeens gaan trillen of transpireren

Soms houden de lichamelijke spanningsverschijnselen lang aan of worden ze erger. Je hart gaat steeds sneller kloppen, je hebt je ademhaling niet meer onder controle, je kunt duizelig worden of wazig gaan zien. Het voelt alsof je lichaam het niet meer aan kan, alsof je instort of flauw gaat vallen. Dat maakt de angst nog groter en je raakt verder in paniek. Je voelt je dan ellendig en weet niet meer wat je moet doen. Nadenken lukt niet meer goed. Je wilt het liefst vluchten, schreeuwen, huilen of wegkruipen.

Maar je kunt ook bevriezen en niks meer kunnen voor je gevoel. Want bij paniek zijn er 3 reacties; vechten vluchten en bevriezen. Lees hier alles over het bevriezen bij paniek

Herkenbaar waarschijnlijk?

Wat zijn de verschijnselen van een paniekaanval?

Bij een paniekaanval kunnen er allerlei klachten optreden. Sommige mensen hebben maar een of twee van die klachten. Anderen krijgen meerdere klachten tegelijk. De meest voorkomende klachten zijn:

Snelle hartslag, zweten, koude rillingen, duizeligheid. Benauwd gevoel en een vervelend gevoel in de borst. Tintelingen of een doof gevoel in handen of voeten. Droge mond, misselijkheid, maagpijn, braken of diarree. Hoofdpijn, rood worden, (angst voor) flauwvallen. Het gevoel niet meer te weten wie of waar je bent, dissociatie, het gevoel alsof je niet helemaal aanwezig bent, alsof je alles in een film ziet. Het gevoel dat je de controle over jezelf verliest, gek wordt of doodgaat. Maar ook geheugenverlies of concentratieproblemen kan je hebben.

Als een paniekaanval over is, kan je nog hevig natrillen of in huilen uitbarsten en vooral ontzettend moe zijn.

Hoe ontstaat een paniekaanval door hyperventilatie?

Een paniekaanval kan in verschillende situaties ontstaan. Bijvoorbeeld:

  • Als er een gevaarlijke situatie is waarbij je zo heftig schrikt, dat je niet meer weet wat je moet doen.
  • Wanneer je het gevaar in een bepaalde situatie overschat en daardoor angstiger wordt dan nodig is.
  • Als je bij normale spanningsverschijnselen (snelle hartslag, snel ademen, transpireren) denkt dat je een ernstige ziekte hebt of een hartaanval krijgt. De angst hiervoor kan een paniekaanval uitlokken.
  • Zelfde kan gebeuren als je aan het sporten bent en je hartslag gaat omhoog en je begint te zweten, omdat die verschijnselen hetzelfde zijn als een (beginnende) paniekaanval kan je ook denken dat je een aanval krijgt waardoor de stress zich zo hoog opbouwt dat je er juist een krijgt.
  • Een paniekaanval wordt soms door een kleine gebeurtenis uitgelokt, soms zelfs zonder duidelijke aanleiding. Overbelasting of oververmoeidheid kunnen hierbij een rol spelen.
  • Stoffen zoals cafeïne en suiker kunnen de lichamelijke verschijnselen van angst versterken.
  • Als je eenmaal een paniekaanval hebt gehad, kun je daarna bang zijn voor herhaling. Dat geeft soms zoveel spanning dat daardoor juist weer een paniekaanval kan worden uitgelokt.

Tips bij een acute paniek aanval

  • Zingen: zet leuke, vrolijke muziek op en ga zingen. Geen “zielig” liedje of één waarbij je (negatieve) emoties ervaart. Zingen reguleert namelijk je ademhaling, maakt je vrolijker en is goed voor je longen.
  • Kauwen: door te kauwen zal je ademhaling rustiger worden. Daarnaast zullen je hersenen denken dat omdat je aan het eten bent er geen echt direct gevaar zal zijn en zal je dus rustiger worden. Kauwgom is hier vaak ideaal voor.
  • Drink wat water, je zal hier vaak ook rustiger van worden. Daarnaast raak je door meer water te drinken de afvalstoffen kwijt die ontstaan door het teveel te ademen.
  • Ga wat bewegen, door het bewegen zal je de onrust eerder kwijt raken. Ben je heel duizelig of ontstaat de paniek doordat je ver over je grenzen bent gegaan, dan kan je soms beter even gaan liggen. Dit is persoonlijk en afhankelijk van je situatie.
  • Verander van houding, zorg voor een ontspannen houding. Let vooral goed op de spanning in je schouders en bovenrug.
  • Anticipeer. Ben je bang voor lichamelijke klachten, zoals flauwvallen of een hartaanval? Bedenk dan (van te voren) andere oorzaken voor je klachten. We noemen dat verbanden leggen. Spierpijn als oorzaak voor de pijn op je borstkas, duizeligheid doordat je bureau stoel teveel beweegt, hoofdpijn door verkoudheid etc
  • Spreek jezelf positief en geruststellend toe.
  • Laat de paniek toe…. ja dit is een hele lastige, maar het vechten tegen de paniek kost heel veel energie en zorgt vaak voor nog meer spanning en dus angst en paniek.
  • Lachen, ook nep lachen, want dit zorgt ervoor dat je beter gaat ademen, positieve hormonen aanmaakt en daardoor rustiger gaat worden.
  • Hardop praten, net als zingen zal praten je ademhaling reguleren. Benoem bijvoorbeeld alle rode dingen in de kamer, of noem alle hoofdsteden op.
  • Aanvullend op bovenstaande praattip is het belangrijk om je gedachten af te leiden. Hier zijn verschillende trucjes voor :
    • Focussen op kleuren; dus bv alle rode dingen benoemen
    • Alfabet met dieren, groenten/fruit, tekenfilmfiguren benoemen
    • Tellen, liefst hardop, maak het jezelf dan wat lastiger door een rekensom te maken of achteruit te tellen

In de online workshop benoem ik een aantal cursussen. De informatie over de cursussen kan je hier vinden

9 gedachten over “Paniek, paniekaanval door de hyperventilatie”

  1. Hallo,

    Mijn mama van 88 jaar krijgt dagelijks rond hetzelfde tijdstip in de namiddag paniekaanvallen.
    Allerlei plantaardige middeltjes voorgeschreven door de huisarts helpen echter niet.
    De verschijnselen die je beschrijft zijn zeer herkenbaar (maagpijn, misselijkheid, gejaagd, trillen (ze heeft parkinson en op deze momenten beven rechterhand en rechtervoet feller) angst om te sterven, voornamelijk door de combinatie met het alleen zijn…).
    Ik had graag je tips aan haar doorgegeven dmv tekst op papier zodat zij dit kan lezen en toepassen.
    Het zou fijn zijn mocht je ons hierbij helpen.
    Alvast dank bij voorbaat.

    Mvg,
    Ann

    1. Hallo Ann, Welke tips zou je graag op papier zien? In mijn boek staan bijvoorbeeld heel veel tips voor paniek en hyperventilatie overzichtelijk bij elkaar. Wil je de tekst uit dit artikel, kan je me mailen op vragen @ hyperventilatiecoach.nl Groetjes Nicole

  2. Ger Bruins Slot

    Stevig gaan wandelen helpt je ademhaling te normaliseren.
    Bijna iedereen denkt bij hyperventilatie aan te vlug ademen maar vaak is het ook een kwestie van te diep ademhalen. Hyperventilatie en paniekaanvallen worden onderschat. Maar zijn erg vervelend en nemen veel levensvreugde en te hoge bloeddruk. Ondanks dat ik het door het vele sporten redelijk onder controle heb denk ik erover toch een cursus te nemen. Nederland beroept zich vaak op de beste zorg persoonlijk vind ik het vooral dure zorg. Voor alles is wel een pilletje er zijn veel medicijnen maar weinig geneesmiddelen
    Weinig preventie en voorlichting over voeding. Bijna alle labs zijn bezig ons steeds meer verslaafd te maken aan ongezonde produkten. De zorg is een verdien model.

  3. Beste Nicole,

    Ik zit al een hele lange tijd met angsten voor bepaalde lichaamskrachten het idee wat gaaat er gebeuren maakt mij angstig kan ik het aan? Vooral bij klachten die kunnen horen bij een hartaanval of klachten die horen bij allergie!!! Benauwdheid gevoel te denken geen controle meer te kunnen hebben heb daardoor veel last gespannen band gevoel maag en soms
    Borst word daardoor ook weer banger denk dat het me hart is!!! Bij alles wat ik voel
    Pijn in me arm enz denk o jee toch me hart
    Wat zou ik
    Kunnen doen

  4. Goedemorgen ik lijd aan angsten hyperventilatie paniekaanvallen ik heb nu paroxetinegekregen en maakt het de eerste 2 weken erger ik heb chronische hyperventilatie en daarbij ook slikangst ik heb pas een algeheel bloed onderzoek gehad en alles was goed 2 weken geleden heb ik een gastrescopy gehad en ook die was goed die is gedaan door mijn Slikangst

  5. ik heb ook Hyperventilatie en gisteren een paniekaanval gehad ik wil maar blijven ademen achter elkaar en slik dan veel lucht binnen heb dan een droge mond en wil dan maar geeuwen ik boer ook heel veel en krijg het dan koud

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Hyperventilatiecoach
error: Oeps, kopiëren heb ik liever niet. Wil je de tekst ontvangen kan je me mailen