Kortademig bij hyperventilatie: wat is het en waarom komt het voor?
Kortademig en kortademigheid is een veelvoorkomend en vervelend symptoom bij hyperventilatie. Het kan voelen alsof je niet genoeg lucht krijgt, zelfs wanneer je diep probeert in te ademen. Hoewel dit beangstigend kan zijn, is het goed om te weten dat dit gevoel vaak onschuldig is en geen blijvende schade veroorzaakt. In werkelijkheid krijgt je lichaam meer dan voldoende zuurstof binnen, maar het ademhalingspatroon raakt verstoord, wat zorgt voor een onbalans in je lichaam. Deze verstoring ligt aan de basis van de verschillende sensaties die je ervaart tijdens hyperventilatie.
Wat gebeurt er in je lichaam?
Bij hyperventilatie adem je vaak sneller of dieper dan nodig is, wat zorgt voor een verlaging van het koolstofdioxidegehalte in je bloed. Deze verstoring van de balans tussen zuurstof en koolstofdioxide leidt tot de benauwde gevoelens die zo kenmerkend zijn voor hyperventilatie. Een belangrijke oorzaak van de kortademigheid is de spanning in het middenrif, de belangrijkste spier die verantwoordelijk is voor je ademhaling.
Het middenrif helpt normaal gesproken om je ademhaling soepel en diep te laten verlopen. Wanneer je gestrest bent of angst ervaart, kan deze spier zich aanspannen, wat je ademhaling oppervlakkig maakt. Dit zorgt ervoor dat je het gevoel krijgt niet genoeg lucht te krijgen, terwijl er in werkelijkheid geen zuurstoftekort is.
Kortademigheid bij inspanning
Het kan ook voorkomen dat je kortademigheid ervaart tijdens lichte inspanning, zoals traplopen of wandelen. Dit komt doordat je in rust al een verhoogde ademfrequentie hebt door hyperventilatie. Wanneer je vervolgens je lichaam inspant, heeft je ademhalingsstelsel moeite om zich hierop aan te passen, omdat het al uit balans is. Dit zorgt voor een nog intenser gevoel van kortademigheid en benauwdheid. Je lichaam probeert dan te compenseren voor de onbalans die is ontstaan door de hyperventilatie, wat ervoor zorgt dat je sneller buiten adem raakt.
Welke sensaties kun je ervaren naast kortademigheid?
Naast het benauwde gevoel zijn er nog andere symptomen die je kunt ervaren tijdens hyperventilatie. Deze sensaties komen voort uit de verstoring in je ademhaling, en hoewel ze onprettig zijn, zijn ze niet gevaarlijk. Veel van deze symptomen ontstaan door de spanning in je ademhalingsspieren, waaronder het middenrif. Hier zijn enkele veelvoorkomende sensaties die je kunt ervaren:
- Veel zuchten of gapen: Je lichaam probeert meer lucht binnen te krijgen, waardoor je vaak onbewust veel zucht of gaapt. Dit is een reactie op de oppervlakkige ademhaling.
- Luchthonger: Het gevoel dat je constant moet “happen” naar lucht, alsof je niet voldoende zuurstof binnenkrijgt, terwijl dit in werkelijkheid niet het geval is.
- Duizeligheid of licht in het hoofd: Het verlaagde koolstofdioxidegehalte kan ervoor zorgen dat je je licht in het hoofd voelt, doordat er tijdelijk minder bloed naar je hersenen gaat.
- Tintelingen in handen, voeten of gezicht: Deze sensatie ontstaat door de verandering in de pH-waarde van je bloed, veroorzaakt door het te snel uitademen van koolstofdioxide.
- Een gespannen gevoel in de borst: Door de spanning in het middenrif en de ademhalingsspieren kan er een beklemmend gevoel in je borst ontstaan, wat het benauwde gevoel van kortademigheid versterkt.
- Hartkloppingen: Bij hyperventilatie kan je hart sneller gaan kloppen door de verhoogde ademhalingsfrequentie en de bijbehorende angst.
Kortademigheid verdwijnt als je adem weer in balans is
Hoewel de symptomen heel vervelend kunnen aanvoelen, zijn ze in de meeste gevallen onschuldig. Ze worden veroorzaakt door een tijdelijke verstoring van je ademhaling en zullen verdwijnen zodra je ademhaling weer in balans is. Het belangrijkste om te onthouden is dat je lichaam in deze situatie geen tekort aan zuurstof heeft en dat het benauwde gevoel vooral ontstaat door de onbalans in je ademhaling, niet door een daadwerkelijk tekort. Door te begrijpen wat er in je lichaam gebeurt, kun je deze sensaties beter accepteren en leren om er op een kalme manier mee om te gaan.
Kortademigheid bij hyperventilatie is dus nauw verbonden met de spanning in het middenrif en de onbalans die ontstaat in je ademhalingspatroon. Het kan soms wat tijd kosten om de controle terug te krijgen, maar het is goed om te weten dat dit gevoel tijdelijk is en dat je hier iets aan kunt doen.
Voor praktische handvatten en oefeningen om je ademhaling weer in balans te brengen en deze klachten te verminderen, kun je mijn cursus volgen. Hierin leer je stap voor stap hoe je jouw ademhaling kunt kalmeren en de symptomen van hyperventilatie kunt verminderen. Met de juiste inzichten en begeleiding kun je weer controle krijgen over je ademhaling en meer rust ervaren in je lichaam. Klik hier voor de cursus