Angst voor de angst: begrijpen en aanpakken
Er zijn veel verschillende vormen van angsten: hoogtevrees, pleinvrees, hypochondrie, sociale angsten, spinnenfobie en meer. Wat deze allemaal gemeen hebben, is dat je na verloop van tijd angst voor de angst ontwikkelt. Je bent dan niet meer alleen bang om een situatie aan te gaan, maar wordt al bang van tevoren uit angst voor de angsten zelf. Dit leidt vaak tot vermijdingsgedrag.
Wat is angst eigenlijk?
Angst is een normale emotie die je helpt te reageren op gevaar. Bij angstgevoelens maakt je lichaam stresshormonen aan, waardoor je in een staat van paraatheid raakt: je hart klopt sneller, je ademhaling versnelt, je bloeddruk stijgt en je spieren spannen zich aan. Deze reactie is gezond en tijdelijk. Maar als je regelmatig stress ervaart, kan deze gezonde angst veranderen in ongezonde angsten, wat leidt tot angstklachten en mogelijk een angststoornis.
Hoe angststoornissen ontstaan
Een op de vijf Nederlanders heeft last van een angststoornis of fobie. Angststoornissen zijn onder andere paniekstoornis, straatvrees, sociale fobie, dwangstoornis, piekerstoornis en hypochondrie. Paniek- en piekerstoornissen komen het meest voor. Bij een angststoornis reageer je niet alleen op echt gevaar, maar ook op verondersteld gevaar, zoals zorgen over werk of familie.
Paniekstoornis en hyperventilatie
Paniekstoornissen gaan vaak samen met hyperventilatie. Bij paniek voel je dat er iets ernstig mis is, en de symptomen kunnen zeer beangstigend zijn. Paniekaanvallen komen vaak onverwachts, wat je onzeker maakt en kan leiden tot angst voor de angst. Dit betekent dat je bang wordt voor de paniek zelf, waardoor je bepaalde situaties gaat vermijden.
Het doorbreken van de cirkel van angst voor de angst
- Vertrouwen in jezelf opbouwen: Het belangrijkste is om vertrouwen in jezelf te krijgen. Leer jezelf gerust te stellen. De angst voor de angst ontstaat in je hoofd, en je lichaam reageert daarop. Probeer negatieve gedachten om te draaien. In plaats van “wat als”, denk “ik kan dit aan”.
- Stap voor stap je angsten overwinnen: Probeer niet in één keer door je angsten heen te breken. Ga stapje voor stapje moeilijke situaties aan. Stel kleine, haalbare doelen en werk daar geleidelijk naartoe. Elke keer als je een stapje verder gaat, beloon jezelf en wees trots op je vooruitgang.
- Wees lief voor jezelf: Vaak zijn we boos of teleurgesteld in onszelf als we iets niet durven of aankunnen. Dit verhoogt alleen maar de stress. Wees vriendelijk voor jezelf, wees trots op elke kleine stap die je zet en wees niet boos als je een terugval hebt.
- Fysieke ontspanningstechnieken: Wanneer je angstig bent, spannen je spieren zich aan. Dit kan leiden tot klachten zoals duizeligheid, hoofdpijn en pijn op de borst. Probeer je spieren bewust te ontspannen. Zet je voeten stevig op de grond, ontspan je tenen, buik, bilspieren, laat je schouders zakken en ontspan je gezichtspieren.
Praktische tips tegen angst en paniek
- Ademhalingsoefeningen: Doe dagelijks ademhalingsoefeningen om je ademhaling onder controle te krijgen. Dit helpt om de symptomen van hyperventilatie te verminderen.
- Ontspanningstechnieken: Probeer methoden zoals meditatie, yoga of progressieve spierontspanning om je stressniveau te verlagen.
- Dagboek bijhouden: Schrijf op hoe je je voelt en wat je hebt gedaan. Dit helpt om patronen te herkennen en kan je geruststellen.
- Stop met dokter Google: Vermijd het constant opzoeken van symptomen op internet. Probeer afleiding te zoeken met activiteiten die je leuk vindt en je positieve energie geven.
Onthoud dat angsten een normale emotie is, maar dat je er controle over kunt krijgen. Door stap voor stap je angsten aan te pakken en jezelf gerust te stellen, kun je leren om rustiger en meer ontspannen te leven. Je bent niet alleen en hulp is beschikbaar. Door actief aan de slag te gaan met deze tips, zet je een belangrijke stap naar een gezonder en rustiger leven.