Overgang en hyperventilatie

Door de overgang en menopauze ervaren veel vrouwen meer stress klachten zoals hyperventilatie, angsten, paniek en stemmingswisselingen. Hoe komt dat?

Alles is in ons lichaam wordt aangestuurd door hormonen. Dat we honger hebben, in slaap vallen, naar de wc moeten, verliefd worden, boos zijn etc Alle signalen die door ons lichaam heen gestuurd worden gaan aan de hand van de verschillende hormonen. Een aantal hormonen kennen we goed zoals adrenaline en cortisol als stress hormoon, melatonine als slaaphormoon en insuline voor onze bloedsuiker bijvoorbeeld.

Voor vrouwen spelen ook de “vrouwelijke” hormonen een grote rol bij de menstruatie en op latere leefstijl de overgang. Ongeveer 1,3 miljoen Nederlandse vrouwen hebben overgangsklachten. De overgang duurt gemiddeld zeven tot tien jaar. In dit artikel wil ik de relatie tussen de overgang en hyperventilatie en andere stress klachten verder uitleggen. 

De overgang gaat voor veel vrouwen gepaard met klachten als: opvliegers, hartkloppingen, slecht slapen, angst en paniek gevoelens, stemmingswisselingen en gewrichtspijnen. Dit zijn klachten die je door de hyperventilatie kunt ervaren maar ook die tijdens de overgang kunnen opkomen. Zo zullen beide elkaar gaan versterken. Hoe dat zit ga ik je hier uitleggen

Stressklachten door de overgang | Hoe komt dat?

Zoals ik al schreef wordt alles aangestuurd in ons lichaam door hormonen en is stress een grote factor die alles bepaalt. Stress tijdens (en voor) de overgang zorgt ervoor dat het hormoonsysteem nog verder uit balans raakt, waardoor de overgangsklachten verergeren.

Tijdens de overgang gaat een vrouwenlichaam namelijk van de vruchtbare fase naar de niet vruchtbare fase. De aanmaak van de vrouwelijke geslachtshormonen oestrogeen en progesteron vanuit de eierstokken vermindert en stopt uiteindelijk helemaal. Dit is ene grote verandering in het vrouwen lichaam, je lichaam moet zich aanpassen aan deze grote verandering van hormonen. Dit zullen de meeste vrouwen ervaren maar door stress zijn die schommelingen en klachten heftiger vaak.

Stresshormoon krijgt voorrang boven vrouwelijk hormoon

Ons stress systeem is zo ontworpen dat het altijd voorrang krijgt. Logisch natuurlijk, want als je huis in brand staat, is al het andere minder belangrijk. Ons lichaam maakt echter weinig onderscheid tussen stress als gevolg van een levensbedreigende situatie of stress als gevolg van bijvoorbeeld een slechte relatie, puberende kinderen of een hoge werkdruk. Deze vormen van stress zijn langduriger dan een acute noodsituatie en houdt vaak lang aan waardoor dit gevolgen heeft voor ons hormoonsysteem. Je lichaam produceert dus langere tijd stresshormonen welke dus dominant zijn aan alle andere hormonen. De balans raakt dus verstoort.

Bijnieren

Het vrouwelijke geslachtshormoon progesteron kan behalve in de eierstokken ook in de bijnieren geproduceerd worden. Dat kan echter alleen als we niet te veel stress hebben. Onze bijnieren produceren namelijk ook onze stresshormonen adrenaline en cortisol.  En in geval van stress krijgen deze stresshormonen dus voorrang boven de geslachtshormonen. In de menopauze en overgang stoppen onze eierstokken met het produceren van deze vrouwelijke hormonen en nemen onze bijnieren het over. De bijnieren krijgen er dus een zware taak bij. Ervaar jij dus al langere tijd stress dan hebben je bijnieren het al zwaar en zullen ze dus nog harder moeten gaan werken.

Het vrouwelijke geslachtshormoon progesteron heeft namelijk dezelfde bouwstof als het stresshormoon cortisol. Als jij dus veel stress hebt, maak je daardoor minder aan van het vrouwelijke geslachtshormoon progesteron. Normaal gesproken hoeft dit geen directe klachten op te leveren, maar in de overgang daalt de productie van progesteron in de eierstokken ook en kan dit dus net de spreekwoordelijke druppel zijn die de emmer doet overlopen.

Na de overgang hebben de hormonen in het vrouwenlichaam veelal een nieuwe balans gevonden en verdwijnen de klachten vaak vanzelf. Totdat deze nieuwe hormonale balans is ontstaan, is het dus voor vrouwen met overgangsklachten belangrijk om keuzes te maken die zorgen voor een goede balans en voldoende ontspanning.

Cortisol in je lichaam

Beide stresshormonen, adrenaline en cortisol, zijn slopers van je lichaam. Ze breken namelijk de voorraad eiwitten in je spieren en lever af en zetten deze om in energie. Omdat je deze energie nodig hebt om de stress goed de baas te kunnen maar dit gaat dan ten koste van andere dingen in je lichaam zoals je spieren.

Een te hoog cortisolgehalte (oftewel stress) zorgt ervoor dat er veel processen verstoort raken in je lichaam. Onder andere dat je lichaam energie op slaat als buikvet. Dit buikvet kan je weer lastig kwijt raken, tenzij je je hormonen weer in balans brengt. Dat verklaart waarom je dus een dikkere buik hebt gekregen en het afvallen zo lastig gaat. Cortisol zorgt er ook voor dat je slechter slaapt want het voorkomt de goede werking van melatonine, het slaaphormoon. Het tast ook je gelukshormoon serotonine aan, waardoor je humeurig, gefrustreerd of negatief kan worden. Verder blokkeert het de goede werking van het verzadigingshormoon leptine, waardoor je een hongergevoel houdt en meer gaat eten. Cortisol verlaagt daarnaast ook de gevoeligheid van insuline, waardoor er meer insuline moet worden aangemaakt; dit is ook een hardnekkige dikmaker.  

Kortom: normale niveaus van cortisol zijn prima en het heeft een handige functie tijdens acute stress en gevaar maar op langere termijn en bij chronische stress heeft het veel invloed op je hele systeem.

Overgang | Vrouwen 40+ zijn extra kwetsbaar voor stress

Vrouwen van boven de 40 zijn extra kwetsbaar voor stress. Dit komt omdat het hormoon cortisol wordt aangemaakt in je bijnieren. De bijnieren krijgen zo rond je 45ste, als je dus in de menopauze of overgang komt, een extra functie want ze moeten dan ook extra oestrogeen en progesteron gaan produceren. Deze hormonen worden normaal gesproken gemaakt door je eierstokken maar die houden er langzaam mee op doordat je in de overgang komt. Je bijnieren krijgen nu dus een driedubbele taak.

Overgang en stressklachten | Tips

Het allerbelangrijkste is het dus om zoveel mogelijk stress te vermijden en heel goed voor jezelf te zorgen. Want ook onze leefstijl heeft veel invloed op overgangsklachten. Zo verergeren roken, koffie en alcohol vaak de klachten, terwijl gezond eten, dus veel groenten, en regelmatige lichaamsbeweging juist een gunstige invloed hebben.

  • Ga elke dag even naar buiten voor wat beweging. Het daglicht en de beweging zijn goed voor het in balans brengen van je hormonen
  • Eet elke dag gezond: met verse ingrediënten en voldoende groenten. Drink voldoende water ( 1 1/2 tot 2 liter per dag). Vermijd bewerkt voedsel, alcohol, koffie, veel suiker.
  • Zorg voor voldoende slaap en rust zodat je lichaam kan herstellen en opladen
  • Doe elke dag iets wat jou blij maakt. Zoek een leuke hobby als afleiding en ontspanning
  • Zorg elke dag voor ontspanning zodat je stresslevel en dus cortisol zakt. Doe iets wat voor jou ontspannend is, een meditatie of visualisatie oefening, ga zingen of met je hobby bezig zijn
Hyperventilatiecoach
error: Oeps, kopiëren heb ik liever niet. Wil je de tekst ontvangen kan je me mailen