Zelf werk ik niet met de hartcoherentie methode maar omdat ik mijn boek samen heb geschreven met hartcoherentie therapeut Katrien Geeraerts weet ik er inmiddels natuurlijk wel veel van. Daarom hier uitleg over deze methode.
Hart coherentie | Een eenvoudige ademhalingstechniek
Hartcoherentie is een wetenschappelijk gefundeerde methode waarbij je een eenvoudige ademtechniek aanleert. Deze ritmische ademhaling brengt je hart in een bijzondere staat, in een zodanig veilige modus dat het hart je brein gunstig gaat beïnvloeden. Wetenschappelijk onderzoek heeft namelijk vastgesteld dat het hart veel meer signalen naar het brein zendt dan omgekeerd. Zodra je hart in een bepaalde rustige balans komt, door hartcoherentie, geeft het via de zenuwbanen aan het angstcentrum door dat alles veilig is en zal het op die manier je angstfunctie dempen. Zo ervaar je alles meer vanuit een balans dan vanuit een overprikkelend oersysteem (wat zorgt voor paniek en angsten). Als je dit dus regelmatig traint, bouw je een vaardigheid op in het creëren van balans in je brein waardoor je dus meer rust en ontspanning zal gaan ervaren.
Hartcoherentie beoefening vraagt op zich niet veel van je tijd: 3 x 6 minuten of 2 x 10 minuten per dag is voldoende, maar het vraagt wel een bepaalde discipline om deze vaardigheid op te bouwen. Daarnaast kan het ook extra ingezet worden op een heftig stressmoment zoals tijdens een paniekaanval of preventief als je iets moet doen waar je angstig voor bent.
Cardiofeedback
Het voordeel van deze techniek is dat het meetbaar is met behulp van biofeedback . Je kunt zelf meten en zien dat er door de ademhaling een balans ontstaat in het autonoom zenuwstelsel wat de motivatie om te oefenen vaak vergroot. Meten is weten. Er zijn verschillende biofeedbacktoestellen op de markt die je hierbij kunnen ondersteunen
Daarnaast kun je via biofeedback ook de bewegingen volgen van het autonoom zenuwstelsel; we spreken altijd van rem- en gaspedaal zenuwstelsel. Hartcoherentie heeft invloed op beiden. Je gaat het rempedaal activeren omdat we in ons leven teveel op de gas hebben geduwd, maar het is niet de bedoeling om deze dominant te laten zijn in de training. In het hartcoherentiegebied zijn beide evenwaardig aanwezig. Dan pas krijg je balans.
Hartritmevariabiliteit : HRV
Met hartcoherentie kan je één belangrijke parameter meten, namelijk de hartritmevariabiliteit (HRV). Dit is de continue versnelling en vertraging van het hartritme. Bij het inademen gaat ons hartritme versnellen, bij het uitademen gaat ons hartritme vertragen. De gelijkmatige stijging en daling van het hartritme, synchroon met de ademhaling, is typerend voor een status van hartcoherentie.
Misschien denk je dat we allemaal een regelmatige polsslag hebben, maar dat is niet zo. Als je gaat meten met apparatuur zoals biofeedback, dan merk je dat de tijd tussen de polsslagen variabel is. Wie een hoge variabiliteit heeft, heeft een flexibel hart. Hiermee bedoelen we dat het hart heel snel zijn ritme kan aanpassen aan stress of emotionele omstandigheden. Het hart en dus ook het lichaam kunnen zich dan vlotter aanpassen aan de context waarin het zich bevindt. Mensen met een lage hartritmevariabiliteit zijn meer vatbaar voor angsten, hyperventilatie, burn-out, stressklachten, chronische ziekten, depressies, etc
Hartcoherent
Soms kan het ook spontaan gebeuren, dat je spontaan vanzelf ‘coherent’ bent. Er bestaat apparatuur waarbij je mensen 24 tot 72 uur kan meten en flarden van hartcoherentie kan zien, maar die zijn meestal van korte duur. We leren de ademtechniek aan om de fase van hartcoherentie te verlengen (we kunnen niet de hele dag door hartcoherent zijn) zodat we er voordeel kunnen uithalen. Maar je kan ook spontaan in hartcoherentie gaan, vooral – en dat heeft de wetenschap ontdekt – als je een gevoel van welzijn hebt, geniet of je dankbaar voelt.
Je kan ook hartcoherent worden door verdriet toe te laten. Verdriet hoeft niet negatief te zijn. Verdriet uiten dat heel lang heeft vast gezeten en eindelijk vrijkomt, kan goed doen. En dan zit je bij het welzijn: het mag er eindelijk zijn. Ook boosheid hoeft niet een negatief gelabelde emotie te zijn. Als je eindelijk eens een keer boos wordt en opkomt voor jezelf, dan is dat een enorm positief. Je moet altijd naar de context kijken.
Verschil met andere ademhalingstechnieken
Zoals je weet werk ik al jaren samen met Hyperven, ook dit is een ademhalingstechniek die je ademhaling kan leren herstellen.
Beide technieken focussen zich op het resetten van het ademhalingscentrum. Hartcoherentie kan je makkelijk tussendoor toepassen en beoefenen. Hyperven is wat intensiever omdat je voor een sessie vaak 15-30 minuten kwijt bent.
Onprettig om ademhaling te tellen
Een nadeel van deze methode is naar mijn mening en ervaring dat het voor veel mensen lastig is om zich volledig te focussen op de ademhaling. Vaak voelen we ons dan benauwd en gaat juist de ademhaling niet natuurlijk en raken we in de war wat een heel vervelend gevoel kan geven. Het tellen van de ademhaling geeft veel focus hierop en wordt vaak als onprettig ervaren
Conclusie
Ik denk dat dit een hele mooie techniek is die je kan uitproberen om je ademhaling en hyperventilatie onder controle te krijgen. Zelf werk ik liever met ademhalingsoefeningen die zorgen voor ruimte in je lichaam en je ademhalingsspieren weer weten hoe ze juist moeten functioneren. Afhankelijk van jouw klachten en de oorzaak van je hyperventilatie werkt de ene techniek beter dan de andere voor jou. Het is heel persoonlijk.
Meer weten over hartcoherentie? Bezoek dan de site van Katrien of neem contact op met een ervaren en gediplomeerde therapeut in jouw buurt.