Er zijn veel verschillende vormen van angsten; hoogtevrees, pleinvrees, hypochondrie, sociale angsten, spinnenfobie en heel veel meer. Wat deze eigenlijk allemaal wel gemeen hebben is dat je na verloop van tijd angst voor de angst ontwikkeld. Je bent dan niet eens meer bang om die situatie aan te gaan maar wordt al bang van te voren uit angst voor de angst. Dit zorgt dan vaak weer ervoor dat we dingen gaan vermijden. En als je last hebt van chronische hyperventilatie dan heb je heel vaak ook last van angsten.
Angst voor de angst | Maar wat is angst eigenlijk?
Een op de vijf Nederlanders heeft bewust of onbewust last van een angststoornis of fobie. Dat is 20 % van de volwassen bevolking. Dus de kans is heel groot dat jij iemand kent die hier ook last van heeft, je collega, buurvrouw/man, familielid. En toch staat er een taboe op en hebben we het er liever niet over. Maar wat gebeurt er als je angstig bent nu eigenlijk en wat kun je eraan te doen?
Angststoornis
Angststoornissen is een verzamelnaam voor onder andere paniekstoornis, straatvrees, sociale fobie, dwangstoornis, piekerstoornis, hypochondrie of bijvoorbeeld ingebeelde lelijkheid. Paniek en piekerstoornissen komen het meeste voor.
Wat is angst?
Maar wat is angstig zijn nou precies? Angst is een emotie die je helpt te reageren op gevaar. Hierbij gebeurt er van alles in je lichaam door de aanmaak van stresshormonen. Je lichaam raakt in opperste staat van paraatheid waardoor je hart sneller gaat kloppen, je ademhaling versnelt, je bloeddruk omhoog gaat en je spieren zich aanspannen. Dit is een normale en gezonde reactie die we allemaal wel eens hebben als we dreigend gevaar registeren. Het zorgt ervoor dat we bij gevaar in actie komen en dat we hierdoor kunnen overleven. Deze reactie duurt vaak niet lang waarna je weer rustig wordt.
Angst voor de angst | Maar wat als er niks is om bang voor te zijn?
Maar als wij veel stress ervaren en dus regelmatig zo een reactie hebben dan wordt deze gezonde angst een ongezonde angst. Hierdoor kan je angstklachten krijgen en zelfs een angststoornis ontwikkelen.
Je reageert dan hetzelfde op echt gevaar als op veronderstelt gevaar. De lichamelijk angstreactie is dan heel heftig terwijl er eigenlijk niks is om echt bang voor te zijn. Vaak weet je dat bewust wel maar onbewust reageer je wel met een bang gevoel. Een hond die de bocht omkomt en je laat schrikken, een alarm wat je hoort, een sirene die af gaat, je telefoon die gaat, dit alles kan zorgen voor een stress reactie.
Chronische stress
Maar ook stress situaties die vaker voorkomen en je chronische stress geven, bewust en onbewust. Je baas die binnen komt en je bent bang dat je je werk niet goed hebt gedaan. Je maakt je zorgen om een familielid. Je moet elke dag in de file naar je werk terwijl je auto rijden helemaal niet leuk vindt.
Hierdoor kan je in paniek raken, niet meer naar buiten durven of nachten lang liggen piekeren. De spanning wordt zo hoog dat de onrust en druk oploopt wat zorgt voor paniekaanvallen en angstige gedachten. Bij angststoornissen gaat het in alle gevallen om serieuze symptomen die je kwaliteit van leven ernstig aantast. Vaak ga je na een tijdje gewone dingen vermijden waardoor een normaal leven leiden steeds moeilijker wordt.
Chronische hyperventilatie
Hyperventilatie en paniek gaan vaak samen. Bij paniek heb je het gevoel dat er iets heel ernstig mis is met je en de klachten kunnen heel beangstigend zijn. De paniek overvalt je vaak uit het niets en dat maakt je onzeker. Juist die onvoorspelbaarheid kan ervoor zorgen dat je angst voor de angst gaat ontwikkelen. Bang voor die paniek die je verlamd en overvalt. Situaties die voor een ander heel gewoon lijken kunnen dan voor jou heel beangstigend zijn. De rij van de supermarkt, de lift, een trein maar ook een gewone wandeling buiten.
Hoe kan het dat je bij chronische hyperventilatie vaak ook heel angstig wordt? Door de onbalans die ontstaat door het verkeerde ademen wordt je ook gevoeliger voor negatieve gedachten, piekeren, twijfelen en paniek. Lees hier meer uitleg over paniek en tips.
Angst voor de angst bij een paniekstoornis
Angst voor de angst maar ook voor de paniek, de klachten, de onzekerheid die je kunnen overvallen. Vaak kan je best in je hoofd redeneren dat je niet bang hoeft te zijn maar toch gebeurt het.
Het zijn vaak situaties waar je angstig voor wordt waar je eerder paniek hebt ervaren die nu spanning geven. En vooral vaak plekken waar je niet weg kunt voor je gevoel zoals die vergadering of de rij van de supermarkt. Of plekken waar je ver weg bent van je veilige omgeving. Zo kan het idee van vakantie op een vreemde plek al voor veel stress zorgen of een andere verandering of nieuwe omgeving.
Angst voor de angst hoe doorbreek je die?
Vertrouwen krijgen
Vertrouwen krijgen in jezelf is het belangrijkste. Jezelf leren geruststellen is hierin heel belangrijk. De angst voor de angst ontstaat in je hoofd waarop je lichaam reageert. De pieker gedachte “wat als” zal een stress reactie uitlokken die hetzelfde is als een echte gevaar situatie. Je gedachten leren omdraaien is hierin dus heel belangrijk.
Stapje voor stapje
Stapje voor stapje je angst overwinnen. Vaak willen we in 1 keer doorduwen in die angstige situatie. Maar door stapje voor stapje een moeilijke situatie aan te gaan zal je eerder weer vertrouwen krijgen en steeds wat sterker worden.
Stel jezelf een doel wat je graag weer wilt doen en verdeel die in kleine stapjes. Het liefste een eerste stapje die je aankan, dus wat je wel nog net aan durft. Dat doe je dan een aantal keer totdat dat punt je makkelijker af gaat. Dan zet je er een stapje bij. Weer een stapje die je net aandurft maar wat wel weer verder is dan de eerste stap. Zo bouw je het steeds verder op. Tussendoor beloon je jezelf en geef je jezelf heel veel schouderklopjes dat je het maar wel weer doet.
Liever zijn voor jezelf
Vaak worden we namelijk boos en teleurgesteld in onszelf als we iets niet durven of aankunnen. Maar dat boos worden op jezelf is allemaal stress. En dat willen we juist vermijden. Dus spreek veel liever tegen jezelf, wees trots op elke stap die je zet. En wees vooral niet boos als je een terugval hebt of het een keer niet lukt.
Spierspanning herkennen
Lichamelijk gebeurt er ook heel veel als wij angstig zijn of stress ervaren. Je merkt dat aan de snelle hartslag, het zweten, het wazige gevoel in je hoofd. Maar ook je spieren zullen aanspannen. En dit is wel iets waar je controle over kunt hebben. Wees je ervan bewust dat als jij alleen al denkt aan een moeilijke angstige situatie jij je spieren zult aanspannen. Probeer dit dus bewust los te laten. Je voeten op de grond zetten en je tenen ontspannen maar ook je buik en bilspieren los laten, je schouders laten zakken en je gezichtspieren ontspannen. Want die spierspanning zorgt weer voor klachten als duizeligheid, hoofdpijn, wazig gevoel in je hoofd en bijvoorbeeld pijn op je borstkas.
Wil je hieraan werken? Kijk dan eens bij een van de online cursussen die je kunt volgen! Gedachten leren ombuigen of spierspanning door hyperventilatie waarin je in beide cursussen uitleg, tips en oefeningen krijgt om de angst voor de angst te doorbreken.